زنان، جنگ، تنهایی
۱. تولد در غبار خاموشی
ترلان از کودکی با سکوت خو گرفته؛ سکوتی که نه از آرامش که از بی‌توجهی آمده. پدر حضور ندارد، مادر در خود فرورفته و خانه سرد است. او میان این فقدان‌ها رشد می‌کند و تبدیل به دختری گوشه‌گیر می‌شود. نه در جمع خودی‌ست و نه در خلوت خویش. سکوتش به مرور هویت می‌شود، نه انتخاب. زبانش خنثی است، اما ذهنش پر از آشوب. این آغاز داستان تنهایی‌ست.

۲. زن در جهان مردانه‌ی پادگان
ترلان وارد دنیای پادگان می‌شود، جایی که زنان، سربازان خاموش‌اند. آن‌جا باید زن‌بودن را انکار کرد، احساس را دفن و فرمان‌برداری را تمرین. نظام پادگان، بازتاب نظام اجتماعی‌ست: خشک، سلسله‌مراتبی و ضدزنانه. ترلان می‌کوشد دوام بیاورد، بی‌آن‌که خود را ببازد. اما فشارها، تضادها، او را درهم می‌شکند. پادگان استعاره‌ای‌ست از جامعه‌ای که زن را نمی‌فهمد. جنگی خاموش در جریان است.

۳. جغرافیای زنانه‌ی سرکوب‌شده
رمان «ترلان» سفرنامه‌ای‌ست در جغرافیای درونی زنان. نه فقط ترلان، بلکه تمام زنانی که در اطراف او هستند، تصویرهایی از زخم‌های پنهان‌اند. فضاهای زنانه همیشه زیر نگاه مردانه‌اند، حتی وقتی مردان غایب‌اند. بدن، رفتار، صدا، همه باید کنترل شوند. شخصیت‌ها همه به نوعی در حال سانسور خویش‌اند. جهان بیرون برایشان دشمن است، و جهان درون، مین‌گذاری‌شده. این جغرافیا، میدان نبردی درونی است.

۴. خواستن، نتوانستن
ترلان خواسته‌هایی دارد که نه می‌تواند بگوید، نه می‌تواند بهشان برسد. او نه قهرمان است و نه قربانی کامل. تنها انسانی‌ست با هزار تردید. گاه می‌خواهد برود، اما نمی‌رود. گاه می‌خواهد بماند، اما نمی‌تواند. زندگی‌اش در حالت تعلیق دائم است. ناتوانی‌اش از انتخاب، نتیجه‌ی انفعال تاریخی زن ایرانی‌ست. او نماینده‌ی زنانی‌ست که در دل‌شان فریاد دارند، اما دهان‌شان دوخته مانده.

۵. زنانگی پنهان، زنانگی ممنوع
بدن زن در «ترلان» حضوری خاموش دارد. لمس‌ناشده، فهم‌ناشده، و گاه انکارشده. نه عشق هست، نه شهوت، نه حتی اشتیاق آشکار. نویسنده عمداً این نبود را نشان می‌دهد تا ما نبودنش را ببینیم. زنانگی برای ترلان امری ممنوع است. اما همین غیاب، حضور قدرتمندی پیدا می‌کند. زن، غایب بزرگ متن است؛ اما سایه‌اش همه‌جا هست. این تضاد، قدرت ادبی رمان را می‌سازد.

۶. فریبا وفی: صدای خفیفِ ماندگار
وفی با زبانی روان، بدون تزئینات اضافه، اما با دقتی شاعرانه، جهان زنانه را می‌کاود. قهرمانانش بلند نمی‌گویند، اما ماندگارند. او نه شعار می‌دهد، نه به دام احساسات‌گرایی می‌افتد. تنها جهان خاموش زنان را آن‌طور که هست نشان می‌دهد. این صداقت، قدرت «ترلان» است. نویسنده‌ای که با کمترین کلمات، عمیق‌ترین لایه‌ها را لمس می‌کند.